36 maddelik torba teklifte neler var?

Uzun süredir iş dünyasının gündemini meşgul eden enflasyon muhasebesi düzenlemesinin teklif metninde yer almaması, kulislerdeki en kritik gelişme olarak öne çıktı. İşte, Fevzi Çakır imzalı habere göre, 36 maddelik torba teklifin tüm detayları, beklenen ekonomik etkileri ve Meclis’teki son durumu…

1. Enflasyon Muhasebesi Bilmecesi: Tartışmalar Devam Ediyor

Ekonomi yönetiminin ve iş dünyasının aylardır beklediği, mali tabloların yüksek enflasyon döneminde gerçeği yansıtması için kritik önem taşıyan enflasyon düzeltmesi (enflasyon muhasebesi) konusu, torba teklifte yer almadı.

Kulis Bilgisi ve Gerekçe: AK Parti Grubu içinde yapılan değerlendirmelerde, enflasyon muhasebesi uygulamasının bazı şirketler tarafından suistimal edildiği ve bunun sonucunda ciddi bir vergi kaybı yaşandığı yönündeki tespitlerin ağır bastığı belirtildi. Bu nedenle, şu aşamada uygulamanın devam etmesi yönünde bir kararın alındığı ifade ediliyor.

İş Dünyasının Tepkisi: Sanayi ve hizmet sektörleri temsilcileri ise, kâğıt üzerindeki kârlar üzerinden vergilendirmenin adil olmadığını belirterek, erteleme veya yeni bir düzenleme taleplerini güçlü şekilde sürdürüyor. Hükümetin, Komisyon veya Genel Kurul görüşmeleri sırasında bu taleplere karşılık verip vermeyeceği, paketin en kritik bilinmeyenini oluşturuyor.

2. Kira Gelirlerine Neşter: 1.4 Milyon Kişi Muafiyet Dışında Kalıyor

Torba teklifin en geniş kitleyi ilgilendiren maddelerinden biri, mesken kira gelirlerindeki istisna uygulamasını kökten değiştiriyor. Amaç, özellikle yüksek kira geliri elde edenlerin vergi yükümlülüklerini artırarak vergi adaletini sağlamak.

Mevcut Durum: Halihazırda yıllık 47 bin TL’ye kadar olan kira geliri vergiden muaf tutuluyordu.

Yeni Düzenleme Kapsamı: Bu istisnadan artık yalnızca emekli, dul, yetim veya malul aylığı alan dar gelirli vatandaşlar yararlanabilecek.

Ekonomik Etkisi: Bu düzenleme ile istisnadan yararlanan mükellef sayısı 1,9 milyondan 500 binin altına düşecek. Devlet, 2027 yılına kadar bu yolla 22 milyar TL ek gelir sağlamayı hedefliyor.

Kredi Faizi Giderine Sınır Geliyor

Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde bir diğer önemli değişiklik, kiraya verilen konutlar için kullanılan kredilerin faizlerinin gider olarak yazılması uygulamasının kaldırılmasıdır. Bu adımın temel gerekçesi, kredili ve kredisiz gayrimenkul sahipleri arasındaki vergi adaletsizliğini gidermek ve konut yatırımlarının sadece vergi avantajı sağlamak amacıyla yapılmasını önlemektir. Bu düzenlemeden 2026 yılı itibarıyla 1,6 milyar TL gelir bekleniyor.

3. Kayıt Dışılıkla Mücadele: Araç, Tapu ve Ruhsat Düzenlemeleri

Teklif, kayıt dışı ekonomiyle mücadeleyi ve vergi kaçağını önlemeyi hedefleyen bir dizi sert adımı da içeriyor.

Araç Satışlarında Nispi Noter Harcı

İlk kez uygulanacak bu düzenleme ile sıfır ve ikinci el araç satışlarından artık nispi (oran üzerinden) noter harcı alınacak. 2024 yılında yaklaşık 10 milyon araç satışının gerçekleştiği göz önüne alındığında, bu uygulamanın bütçeye 13 milyar TL civarında ek gelir getirmesi öngörülüyor.

Tapu İşlemlerinde Cezalar Katlanıyor

Gayrimenkul alım satımında sıklıkla karşılaşılan eksik bedel beyanı sorununa karşı önlem alınıyor. Tapu işlemlerinde gerçek değerden düşük bedel beyan edenlere uygulanan vergi ziyaı cezası oranı %25’ten bir kata (yüzde 100) çıkarılıyor. Bu, piyasada dürüst beyanı teşvik etmeyi amaçlıyor.

İşletme Ruhsatlarına Yıllık Harç

Kuyumcular özel sağlık kuruluşları, veteriner klinikleri ile ikinci el araç ve taşınmaz ticareti yapan işletmelerin ruhsatlarına yıllık harç uygulaması getiriliyor. Harç tutarları 10 bin ile 50 bin TL arasında değişecek olup, büyükşehirlerde bu tutarlar bir kat artırımlı uygulanacak. Yıllık hedeflenen gelir 4,5 milyar TL’dir.

4. Sosyal Güvenlik Sistemine Ağır Yük: Prim Oranları Yükseliyor

Torba teklif, sosyal güvenlik sisteminin finansman dengesini sağlamak amacıyla borçlanma ve prim oranlarında ciddi artışlar öngörüyor.

Borçlanma ve İhya Oranı: Sosyal güvenlik borçlanma ve ihya oranları %32’den %45’e çıkarılıyor.

Prime Esas Kazanç Üst Sınırı: Yüksek maaş alanların ödediği primlerin üst sınırı, asgari ücretin 7,5 katından 9 katına yükseltiliyor.

İşveren Yükü: İşverenlerin uzun vadeli sigorta kolları prim oranı 1 puan artırılıyor. Ayrıca, mevcut 4 puanlık işveren hissesi teşviki 2 puana düşürülüyor.

Bu sosyal güvenlik düzenlemelerinin toplamda sisteme yaklaşık 70 milyar TL ek kaynak sağlaması bekleniyor.

5. Çek Yasası, Kentsel Dönüşüm ve Spor Muafiyetleri

Pakette vergi ve SGK dışında, ekonomik istikrarı, şehir planlamasını ve uluslararası spor organizasyonlarını ilgilendiren maddeler de bulunuyor:

Kentsel Dönüşüm Yetkisi: Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na, kamu bankalarından iç borçlanma yetkisi tanınıyor. Bu, özellikle deprem riski altındaki bölgelerde dönüşüm projelerini hızlandırmayı amaçlıyor.

Çeklerde Vade Uzatımı: Çeklerin üzerinde yazılı tarihten önce bankaya ibraz edilmesi yasağı, piyasadaki likidite istikrarını korumak amacıyla 2028 sonuna kadar uzatılıyor.

Spor Muafiyeti: Türkiye’nin ev sahipliği yapacağı 2026 UEFA Avrupa Ligi Finali, 2027 Konferans Ligi Finali ve 2032 Avrupa Futbol Şampiyonası organizasyonlarının tüm gelirleri KDV ve gelir vergisinden muaf tutulacak.

Genel Kurul Gündemi:

36 maddelik bu kritik torba teklif, Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelerin ardından önümüzdeki hafta TBMM Genel Kurul gündemine gelerek yasalaşma sürecine girecek. Teklif, ekonomideki kayıt dışılıkla mücadele ve mali disiplin adına önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.

Kaynak: Haber Merkezi